b]17- توجه به جابجایی کلمات درآیات مشابه

لا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِمَّا كَسَبُوا.......(بقره -264)
لا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلَى شَيْءٍ .........(ابراهیم -18)

برای تشخیص این گونه آیات ، بهتراست یک موردآن راعلامت گذاری کنیدوبه طورکامل به ذهن بسپاریددراین صورت آیه ی دیگرخودبه خودتشخیص داده می شود.

نمونه های دیگر :

وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ...........(بقره -173)
وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ............(مائده -3)


تَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ.........(نحل-14)
وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ.........(فاطر-12)


تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُبِينٍ (حجر-1)
تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُبِينٍ (نمل -1)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ .........(انفال-72)
الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ .............(توبه-20)

18- توجه به وزن وقافیه ی آخرآیات

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ (٢٢)وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ (انشقاق-23)
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ (١٩)وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ (بروج -20)

بعضی از آیات ازنظرمعنامانندهم ،ولی ازنظروزن وقافیه ی کلمات پایانی آیات بایکدیگرمتفاوتنداگربه وزن کلمات سوره ای که درحال خواندن آن هستیم توجه کنیم تشخیص درست آیات آسانترمی شود. به عنوان مثال ،چنانچه درآیات مشابه سوره های انشقاق وبروج دقت کنیدمی بینیدکه اکثرآیات سوره ی بروج باحروف قلقله پایان می پذیرد.این خود به عنوان یک نشانه ،مارادرشناسایی درست آیات مشابه درسوره ی انشقاق که فاقداین ویژگی است یاری می کند . بنابراینن هنگام تلاوت سوره ی بروج آیاتی رامی خوانیم که باحروف قلقله پایان می پذیرد.
نمونه های دیگر:

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ (٩٠-شعراء)
وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ (٣١-ق)


قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَنْ تُلْقِيَ وَإِمَّا أَنْ نَكُونَ نَحْنُ الْمُلْقِينَ (١١٥-اعراف)
قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَنْ تُلْقِيَ وَإِمَّا أَنْ نَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقَى (٦٥-طه)


إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالا فَخُورًا (٣٦-نساء)
إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (١٨-لقمان)

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ (١٧-شوری)
وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا (٦٣-احزاب)

19- درنظرداشتن تغییرات جزیی حرف یاکلمه درآیات مشابه

فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا ........(184-بقره)
وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا ........(185-بقره)
فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى .......(196-بقره)

وَكُلا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا ............(35-بقره)
فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا ........(58- بقره)
فَكُلا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا ........(19- اعراف)

20- اتصال باتوجه به حروف مشترک دریک آیه

فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الأسْفَلِينَ (٩٨- صافات)

برای تشخیص درست برخی کلمات که ممکن است درآیات دیگربه شکلهای گونه گونی بیایندمی توان یکی ازحروف کلمه ی مشابه رابایکی ازحروف پیشین مانندخودش درهمان آیه مشترک گرفت .

نمونه های دیگر:

فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ..... (13- مجادله)
لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ (٧٥-یس)


تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (١٨٧-بقره)
وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (٢٢١-بقره)